συνέντευξη του Ε. Μπιτσάκη στην ΕΠΟΧΗ

Μια νέα κατάσταση διαμορφώνεται μετά τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, που κάνει ακόμα μεγαλύτερες τις απαιτήσεις της κοινωνίας από την Αριστερά.

Την πολυδιασπασμένη κι όμως ανερχόμενη στις συνειδήσεις των λαϊκών στρωμάτων Αριστερά. Θα μπορέσει να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της στιγμής; Και με ποιους όρους;

Η συζήτηση με το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, φιλόσοφο και επίμονο αγωνιστή της κοινωνικής απελευθέρωσης, Ευτύχη Μπιτσάκη, ανιχνεύει απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα.Τα κόμματα της αστικής τάξης ενώνονται για να σώσουν το καθεστώς. Και η Αριστερά;

Η χρεοκοπία του σημερινού καθεστώτος υποτέλειας είναι δεδομένη. Δεδομένη είναι και η χρεοκοπία των δυο αστικών κομμάτων, όπως και η ογκούμενη αγανάκτηση, η περιφρόνηση και η αντίσταση των τάξεων και των στρωμάτων του πληθυσμού που πλήττονται από την κρίση. Ο δικομματισμός έφτασε σε αδιέξοδο. Για να σωθεί το καθεστώς και η πολιτική του εκπροσώπηση, εγχώρια και ξένα επιτελεία έπαιξαν το τελευταίο τους χαρτί: έφτασαν να συγκυβερνήσουν με την άκρα δεξιά. Αλλά η επιδιωκόμενη δήθεν εθνική συναίνεση είναι πλαστή, και δημιούργησε ήδη νέες ρωγμές στο αστικό μπλοκ εξουσίας και νέο κύμα περιφρόνησης από το πολιτικά ώριμο τμήμα του Ελληνικού Λαού. Κάθε φορά που το αστικό καθεστώς και η πολιτική του εκπροσώπηση έφθαναν σε αδιέξοδο, φρόντιζαν να ανακαλύψουν κάποιο σωτήρα του έθνους: Παπάγος, Πλαστήρας, Γέρος της Δημοκρατίας, χούντα, εθνάρχης Καραμανλής. Και τώρα: Λουκάς Παπαδήμος.

Ποιες μπορεί να είναι οι προοπτικές της τρικέφαλης κυβέρνησης;

Ο κ. Παπαδήμος είναι σοβαρός (δεν μας κάνει να ντρεπόμαστε), είναι ήπιος, γνωρίζει ελληνικά, υπήρξε διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και, όπως αποκαλύπτει η «Λε Μοντ», ως συνεργάτης της Goldman Sachs «μετείχε στο μαγείρεμα των λογαριασμών» που έκανε η αγαθή τράπεζα. Ο πρωθυπουργός μας, όπως και ο Μάριο Ντράγκι και ο Μόντι ανήκουν «στη λεγόμενη ευρωπαϊκή κυβέρνηση Sachs» («Λε Μοντ», «Ελευθεροτυπία», 15/11). Συνεπώς: ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση!

Τι υπόσχεται λοιπόν ο κ. Παπαδήμος; Τήρηση όλων των δεσμεύσεων της χώρας. Να «μην τεθεί σε κίνδυνο η παραμονή στη ζώνη του ευρώ». Συνεπώς: εκποίηση της κρατικής περιουσίας, νέα μέτρα που θα οδηγούν σε περαιτέρω εξαθλίωση και πείνα, καταστροφή του κράτους πρόνοιας, κ.τ.λ. Όπως λέει ο ίδιος, νέες θυσίες (από ποιους;) που δεν πρέπει να πάνε χαμένες!

Λοιπόν, σε δέκα χρόνια θα φθάσουμε, «ανακάμπτοντας», εκεί που ήμασταν το 2009: στο 120%. Μέγα ψέμα. Επειδή, για να «επανακάμψουμε», πρέπει να εκποιηθεί ο κρατικός τομέας της οικονομίας, συν όλα τα μέτρα κατοχικής πείνας (και χειρότερης, επειδή τώρα θα πεινάσουν και οι αγρότες!) Αλλά, σύμφωνα με μελέτη δημοσιευμένη στην «Ελευθεροτυπία», αν σε δέκα χρόνια ξεπουληθούν τα πάντα, θα χρωστάμε πάλι περίπου 350 δισ. Αν δεν τα καταφέρουν στο ξεπούλημα, το χρέος θα φθάσει στο μισό τρισεκατομμύριο ευρώ! Ελπίδα για σωτηρία του ελληνικού λαού: η αγωνιστική πολιτική πάλη, με ηγετική δύναμη την Αριστερά.

Με τη σημερινή πολιτική τους, η αστική τάξη και το πολιτικό προσωπικό της δεν φοβούνται μήπως η αγανάκτηση του κόσμου κατευθυνθεί πια αποκλειστικά στην Αριστερά;

Φοβούνται! Και δεν φοβούνται μόνον οι Έλληνες αστοί και το πολιτικό προσωπικό τους. Φοβάται η αστική τάξη της Ευρώπης, «κοιτίδας της Δημοκρατίας», που βιώνει και αυτή τη δική της κρίση: ανεργία, φτώχεια μέσα στον κοινωνικό πλούτο, καταστροφή των κοινωνικών σχέσεων στις μεγάλες πόλεις της ανθρώπινης ερημιάς, του αναδυόμενου ρατσισμού και νεοφασισμού. Τέλος, φοβούνται οι ιμπεριαλιστές του πλανήτη, που βιώνει την πιο τρομακτική δομική κρίση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και κοινωνικής συμβίωσης. Οι αστοί φοβούνται το ξύπνημα του μισοκοιμισμένου γίγαντα: του παγκόσμιου προλεταριάτου. Σήμερα, λοιπόν, τίθεται ένα ιστορικό καθήκον στην ελληνική Αριστερά.

Υπόσχονται ανάπτυξη. Αλλά η ύφεση θα βαθύνει. Πού θα βρεθεί το πλεόνασμα για να μειωθεί το χρέος; Οι μεσίτες που ξεπούλησαν τη χώρα, πρέπει να διωχτούν. Για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την πολιτισμική της αναγέννηση είναι αναγκαία μια σύγχρονη Αριστερά, η οποία, μέσα από τη συγκρότηση διευρυνόμενων συμμαχιών και σε δημιουργική αλληλεπίδραση με τα αυθόρμητα κινήματα, θα κατακτήσει την πολιτική, την ιδεολογική και την πολιτισμική- ηθική ηγεμονία.

Υπάρχουν, κατά τη γνώμη σου, συγκλίσεις στο χώρο της Αριστεράς, που να δημιουργούν έδαφος για ευρύτερες μονιμότερες συνεργασίες;

Η Ελλάδα είναι μια χώρα σε παρακμή. Η σημερινή κρίση είναι ο παροξυσμός της πάγιας και πολύμορφης κρίσης της κοινωνίας μας. Κρίση του παραγωγικού τομέα, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στις σημερινές τερατουπόλεις, καταστροφή του περιβάλλοντος, συνοπτικά καταστροφή του ομαλού μεταβολισμού ανθρώπου – φύσης. Και ενώ η χώρα έχει ανάγκη από μια συνολική αξιοβίωτη ανασυγκρότηση, εγχώριοι και ξένοι επιβάλλουν μια συνολική καταστροφή.

Και η Αριστερά; Η Αριστερά δεν φαίνεται ότι προσπαθεί να ξεπεράσει τη δική της κρίση, που οι ρίζες τους βρίσκονται στον Λίβανο και στη Βάρκιζα, η οποία συνεχίστηκε στην περίοδο της παρανομίας του ΚΚΕ, ξέσπασε με τη 12η Ολομέλεια το 1968, και συνεχίζεται με τη σημερινή πολυδιάσπαση. Και σήμερα, ενώ η χώρα οδηγείται στην καταστροφή, «ο κόσμος καίγεται και η γρηά χτενίζεται».

Ας μην είμαστε άδικοι. Υπάρχει το ΚΚΕ, η μεγαλύτερη και πιο οργανωμένη δύναμη της Αριστεράς. Το ΚΚΕ αυτοχαρακτηρίζεται μαρξιστικό και λενινιστικό. Φαίνεται όμως ότι «δεν διάβασε» Μαρξ, Λένιν και Γκράμσι για τις σχέσεις στρατηγικής και τακτικής και για το ζήτημα των συμμαχιών. Άσπιλο και αμόλυντο, λοιπόν, πορεύεται τη μοναχική αγωνιστική πορεία του. Υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ ξεπέρασαν ήδη τις αυταπάτες του ευρωκομμουνισμού. Θα συνειδητοποιήσουν ότι η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται, ότι πρέπει να ανατραπεί; Θα υπερβεί τις εσωτερικές του διαμάχες; Να ελπίσουμε ότι θα καταστεί σημαντική δύναμη για την ανατροπή του σημερινού καθεστώτος υποτέλειας; Και οι δυνάμεις της «εξωκοινοβουλευτικής» Αριστεράς, κουκουδογενείς, τροτσκιστικής και μαοϊκής προέλευσης, παρούσες πάντα στους καθημερινούς αγώνες; Είκοσι χρόνια μετά την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, θα τολμήσουν να «υπερβούν» (με τη διαλεκτική έννοια του όρου) το παρελθόν τους; Η συγκρότηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι ένα πρώτο θετικό βήμα.

Λοιπόν, η Αριστερά επωμίζεται, ιδιαίτερα σήμερα, ένα ιστορικό καθήκον: να γίνει η πρωτοπορία για την ανατροπή του νέου καθεστώτος της υποτέλειας και για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με στρατηγικό στόχο το σοσιαλισμό. Σαράντα χρόνια μετά το 1968 είναι καταδικαστέος όποιος αρνείται την κοινή δράση, το δημόσιο διάλογο, την κατάκτηση ευρύτερων μορφών συνεργασίας, με τελικό στόχο μια Αριστερά ενιαία, δημοκρατική και επαναστατική.

Το μέγεθος των ζητημάτων που κρίνονται σήμερα θα έπρεπε να καθιστά πιο επιτακτική την ανάγκη για συνεργασία των δυνάμεων της αριστεράς. Υπάρχει, άραγε, κάποιο υπαρκτό εμπόδιο, αντίστοιχου μεγέθους, που να κάνει ανέφικτο ένα τέτοιο στόχο;

Η κοινή δράση και, στην πορεία των κοινωνικών αγώνων, η ενοποίηση της Αριστεράς αποτελεί σήμερα όχι απλώς καθήκον, αλλά όρο για την επιβίωση του ελληνικού λαού. Η Ελλάδα δεν είναι σήμερα μια ανεξάρτητη χώρα. Η σημερινή κυβέρνηση δεν είναι ελληνική: είναι μια κυβέρνηση από Έλληνες, εντολοδόχος του ευρωπαϊκού και αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Μια κυβέρνηση υπό εποπτεία. Τα εμπόδια για μια ευρύτερη και προοπτικά στρατηγικού χαρακτήρα ενότητα της ελληνικής Αριστεράς είναι γνωστά: κρίση που έχει ως αφετηρία την προδοσία της εαμικής επανάστασης, την ήττα του εμφύλιου, τη «δυαδική εξουσία» στην περίοδο της ΕΔΑ, τη διάσπαση του ’68 και τη συνεχιζόμενη εχθρότητα των θραυσμάτων – προϊόντων της κρίσης. Υπόβαθρο: η θεωρητική ανεπάρκεια, η αδυναμία μιας διαλεκτικής ενότητας στρατηγικής και τακτικής, η διαιώνιση του πλέγματος σεχταρισμού- οπορτουνισμού (ΚΚΕ) και οι αντιφάσεις της «ανανεωτικής» Αριστεράς. Όμως το παρελθόν που «βαραίνει ακόμα σαν βραχνάς στα μυαλά των ζωντανών» (Μαρξ) δεν είναι αναγκαστικά αξεπέραστο εμπόδιο. Όλοι και καθένας έχουμε ευθύνη για τη συγκρότηση μιας πολύμορφης έστω, αλλά ενιαίας αριστεράς. Λέγεται από πολλούς ότι η χώρα είναι υπό κατοχή και ότι σήμερα είναι αναγκαίο ένα νέο ΕΑΜ. Όμως σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει ξένος κατακτητής. Σήμερα η ιστορικά ξεπερασμένη ελληνική αστική τάξη, από «κοινού συμφέροντος» με την ΕΕ, έχει συγκροτήσει ένα ιστορικά ανέκδοτο καθεστώς υποτέλειας. Σήμερα, λοιπόν, ο αγώνας είναι βασικά ταξικός. Κύρια πλευρά της αντίθεσης είναι η ταξική. Το στοιχείο του πατριωτισμού είναι παράγωγο και δευτερεύον. Υποτάσσεται και υπηρετεί το ταξικό.

Οι συνθήκες που διαμορφώνονται σήμερα, μοιάζουν ευνοϊκές για την αριστερά. Υπάρχουν ελπίδες, να ανακάμψει, συμβαδίζοντας με την ανάπτυξη των λαϊκών κινημάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο;

Η κρίση είναι σήμερα παγκόσμια. Συγκεκριμένη περίπτωση, η κρίση της ΕΕ. Συνεπώς η αντίσταση της εργατικής τάξης της Ελλάδας, πρέπει να συντονιστεί με την αντίσταση του προλεταριάτου της ΕΕ. Στην επίθεση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου πρέπει να αντιταχθεί η αντεπίθεση της εργατικής τάξης της Ευρώπης. Διεθνοποίηση του κεφαλαίου – διεθνοποίηση του επαναστατικού κινήματος. Ακούμε συχνά: Έξω από την ΕΕ. Ανατροπή, κ.λπ. Ερώτημα: Αν μια χώρα της ΕΕ αποκτήσει πρώτη αριστερή κυβέρνηση, πρέπει να φύγει από την ΕΕ, ή να παραμείνει ώστε να αποτελέσει καταλύτη για την αποσάθρωση του οικοδομήματος του ευρωπαϊκού κεφαλαίου; Στόχος πρέπει να είναι η επιστροφή στο Έθνος – Κράτος, ή η ανάπτυξη ενός επαναστατικού κινήματος με στόχο τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Ευρώπης; Για τη χώρα μας: Ένας νέος, διεθνιστικός πατριωτισμός, που θα απορρίπτει και τον αντιδραστικό εθνικισμό και την κοσμοπολίτικη άρνηση ενός αυθεντικού πατριωτισμού, ανάγκη της ιστορικής στιγμής.